ადრეული ინტერვენცია არის ბავშვის განვითარების ხელშეწყობის მიზანმიმართულ და კოორდინირებულ ღონისძიებათა სისტემა, რომელიც ეხმარება ოჯახებს ბავშვის ადრეულ კრიტიკულ წლებში.
ინტერვენციის სამიზნეა როგორც ბავშვი, ასევე მისი ოჯახი. სპეციალისტებსა და მშობლებს შორის დაწყებული პარტნიორული ურთიერთობა განსაკუთრებული მნიშვნელობისაა ბავშვის, ოჯახის და მთელი საზოგადოებისთვის.
ოჯახზე კონცენტრირებული ადრეული ინტერვენციის სერვისი:
- აუმჯობესებს ბავშვის განვითარებას, სოციალურ და აკადემიურ მიღწევებს
- ამცირებს სპეციალური განათლების, რეაბილიტაციის და ჯანდაცვის ხარჯებს
- ამცირებს ოჯახის წევრთა სტრესს, იზოლირებისა და იმედგაცრუების შეგრძნებას
- ოჯახის ძლიერი მხარეების გამოაშკარავება ხელს უწყობს დადებითი ჩვევების განმტკიცებას
- შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვებს საშუალებას აძლევთ იქცნენ პროდუქტიულ და დამოუკიდებელ პიროვნებებად
რაც უფრო დროულად ხდება შესაძლებლობების შეზღუდვის აღმოჩენა და ოჯახის მხარდამჭერი ინტერვენცია, მით უფრო წარმატებულია შედეგი.
საქართველოში ადრეული ინტერვენციის პროგრამას ახორციელებს რამდენიმე ორგანიზაცია, მათ შორის:
ნეიროგანვითარების ცენტრი
ახორციელებს ადრეული განვითარების სახელმწიფო პროგრამას, რომელიც განკუთვნილია 0-დან – 7 წლამდე ასაკის განვითარების შეფერხების, მისი რისკის ან შეზღუდული შესასძლებლობის მქონე ბავშვებისთვის.
ეს პროგრამა მოიცავს:
- ბავშვის/ოჯახის ხელშეწყობის საერთაშორისო მიდგომას;
- პროფესიონალების მუშაობას შინ, სპეციალიზირებულ ცენტრში და საბავშვო ბაღში;
- ბავშვის/ოჯახის წევრებთან და თანატოლებთან მეტი ჩართულობის უზრუნველყოფას;
- ჩარევის ინდივიდუალური გეგმის შედგენას.
ადრეული განვითარების პროგრამაში ერთვებიან მოტორული (მოძრაობითი), გონებრივი, მეტყველების, ადაპტური (თვით-მოვლა, კვება, ჰიგიენა), სოციალური და კომუნიკაციური დარღვევების მქონე ბავშვები. ამ პროგრამის მომსახურეობა მოიცავს თვეში 8 ვიზიტს, რომლის განხორციელება შესაძლებელია შინ, სპეციალიზირებულ ცენტრში და/ან საბაშვო ბაღში. ბავშვისა და ოჯახის საჭიროებებიდან გამომდინარე.
პროგრამაში ჩართვისათვის საჭიროა განცხადებით მიმართოთ სააგენტოს შესაბამის ტერიტორიული ორგანოს.
ცენტრის მისამართი: თბილისი, ლუბლიანას ქ. №2/6 (იაშვილის ბავშვთა საავადმყოფოს ეზოს 3 შესასვლელი)
ტელეფონი: 2527889 / 105
პროგრამის ხელმძღვანელი: სოფიო ტატიშვილი, ტელ: 599510347;
ადრეული განვითარების გუნდის ლიდერები: სალომე ბარბაქაძე, ტელ: 555758822 და ნათია ბერუაშვილი, ტელ: 558148316.
საქართველოს პორტიჯის ასოციაცია
საქართველოს პორტიჯის ასოციაცია ბავშვთა ადრეული განვითარების პორტიჯის საერთაშორისო პროგრამის გამოყენებით მუშაობს დაბადებიდან 7 წლამდე განვითარების შეფერხების მქონე ბავშვებთან. პროგრამაში ჩართული ოჯახი, სპეციალურად ტრენირებული სპეციალისტების დახმარებით, თანმიმდევრულად ეუფლება ბავშვის სხვადასხვა უნარების – მოტორული, შემეცნებითი, ენობრივი, თვითმომსახურების, სოციალური – განვითარებისა და სტიმულირების სტრატეგიებს. შედეგად ბავშვი უკეთ ახერხებს გარემოსთან ურთიერთობას, რაც მას მოგვიანებით საგანმანათლებლო სისტემაში (ბაღი/სკოლა) ჩართვას უადვილებს. საგანმანათლებლო დაწესებულებებში ბავშვის ჩართვის ხელშეწყობა პროგრამის ერთ–ერთი პრიორიტეტია.
მისამართი: თბილისი, ჭავჭავაძის 32.
ტელეფონი: 223 22 32
ხელმძღვანელი: ნინო ცინცაძე, ტელ: 593 344531
ადრეული განვითარების სპეციალისტების გუნდის ლიდერი: ეკა კეკელია ტელ: 577520969
ნიკოლოზ,
მოხარული ვარ, რომ ბავშვის გონებრივი განვითარების ხელშესაწყობის მიზნით აქტიურად მუშაობთ და პირადად ხართ ჩართული ამ პროცესში. იმ შედეგებზე დაყრდნობით, რომელიც მომწერეთ, გამიჭირდება ერთმნიშვნელოვანი პასუხი მოგაწოდოთ ბავშვის გონებრივი განვითარების შესახებ. როგორც წინ ჯერზე მოგწერეთ, გირჩევთ ხელახლა გაიაროთ ტესტი სპეციალისტთან, რომელიც სწორ ორიენტირს მოგცემთ.
ლიკა ბუწაშვილი. ფსიქოლოგი.
გამარჯობათ ქალბატონო ლიკა ჩემი შვილი ერთ თვეში გახდება 3 წლის და არ ლაპარაკობს დავდივართ ნეიროგანვითარების ცენტრში ვინაიდან ჯერ 3 წლის არ არის აუტიზმის დიაგნოზი ვერ დაუსვეს გონებრივ სავარჯიშოებს ფაზლებს ყველაფერ კარგად აკეთებს აკვიატებული აქვს ანბანი ქართული და ინგლისური სულ ზეპირად იცის ანუ აქვს პლასტმასის ასოები და სულ თანმიმდევრობით ალაგებს თან ისე არა რომ დაზეპირებული ქონდეს რომ ვეუბნები ესა თუ ის ასო სად არის თითს მიდებს ათამდე დათვლაც იგივეს აკეთებს სხვა არაფრით აღარ ტამაშობს კომპიუტერშიც მაგის ჩართვას გვთხოვს და თვითონაც ასდევს ნახევარი ანბანი იცის ასოებს ამბობს გარეთ რეკლამებს რომ ხედავს რომელი ასოს თქმაც შეუზლია კითხულობს რომელიც არა ჩვენ გვაძალებს წამიკითხეთო .დასვავს დედას მიცემს რვეულს და კალამს და დამიცერე ანბანიო ან ციფრებიო რას იტყვით თქვენ ეს ნორმალულია თუ დაუშალოთ ამითი გართობა ამ ბოლოს ნერვიული გახდა ძალიან სულ ყვირის რამე თუ არ მოწონს მაგალითად ადრე რომელი მურთფილმებიც მოწონდა იმავე მურთფილმში რაღაცა მომენტი არ მოცონს და ყვირის რომ გადავახვიოთ იგივეს აკეთებს კლიპებზეც ვერც გვეუბნება რა უნდა და ვართ ძალიან ცუდ დღეში იქნება გვირჩიოტ რამე
gamartobat chemi bichi aris 7 wlis pirvel klaseli dzalian kargad swaclobs gakvetilebs txrobit kargad gadmoscems magram uchirs dgis an kviris ganmavlobashi momxdari ambebis swori formit gadmocema yveba magram araswored saertod aris dzalian alalmartali da amit ezosa da skolis amxanagebtan dzalian ichagreba droda dro saxis gamometyveleba etisheba im dros gansakutrebit rodesac kompiuters uyurebs saertod dzalian did dros atarebda kompiutertan im asakshi roca unda ganvitarebuliyo mashin sul ijda myavda neiro psiqologtan man paslebit da magvari satamashoebit tamashi dagvinishna rasac advilad gaartva tavi da agarc dainteresda me rogorc dedas ar makmayopilebs misi am asakshi eseti metyveleba tu shegidzlian rom raime rcheva momcet an wamali rame gonebis gamosacocxleblad
ინტერნეტ-გვერდი აღარ ფუნქციონირებს, თუ რატომ არ მპასუხობთ?
ქალბატონო ლიკა, მოგესალმებით. მე ადრე მოგწერეთ ჩემ ვაჟიშვილთან დაკავშირებით. ის 5 წლის არის. მშობლები შეშფოთებული ვიყავით IQ-ტესტში ნაჩვენები 63 ქულის გამო. ამის შემდეგ შევეცადე ინტერნეტით მომეძიებინა ამ ასაკის ბავშვების ინტელექტუალური ტესტები. გადავაწყდი ე.წ. ბამბინო ლიუკის სისტემას, რომელიც უშვებს სპეციალური ტესტების რვეულებს. თითოეული რვეული შეიცავს 11 ნაწილს, ხოლო თითეული ნაწილი კი – 6 ტესტს. ანუ სულ 66 ტესტია ერთ რვეულში. თემები სხვადასახვაგვარია: ლოგიკური კავშირების დადგენა ნივთებს შორის, კონცენტრაციის შემოწმება, საგნების რაოდენობების ამოცნობა და იგივე რაოდენობის სხვა საგნებზე მითითება, ფერების კომბინაციის ამოცნობა, ფორმების ამოცნობა და ანალოგიის დადგენა, ცხოველებისა და ნივთების ამოცნობა სხვა ხედიდან და ა. შ. მოკლედ, 10 რვეული შევიძინე დღემდე და 66 კითხვიდან ყველაზე ცუდი შედეგი იყო 58-ის ამოცნობა. ბავშვი ან სრულიად უშეცდომოდ აკეთებს ან მაქსიმუმ 2-3 შეცდომას უშვებს. თავისი ასაკის შესაფერისი პაზლის აწყობას (49 ნაწილიანი რავენსბურგერის პაზლი, რომელზედაც გამოსახულია კომპლექური და მრავალფიგურებიანი სცენა) ბავშვი დახმარების გარეშე ახერხებს 15 წუთში. თუ არ არის კარგ ხასიათზე, მაშინ მაქსიმუმ 25-30 წუთი უნდება. ერთი თვის განმავლობაში ისწავლა ქართული ანბანის 10 ასო. ლათუნური ანბანის ასოებით თავისი სახელის აწყობა შეუძლია. რაც მთავარია, როცა წიგნს მისცემ, თავისი ინიციატივით გაჩვენებს მისთვის ცნობილ ასოებს და ციფრებს. ჩემი კითხვა მდგომარეობს შემდეგში: ყოველივე ამის შემდეგ რამდენად ვირწმუნო ჩატარებული ტესტირების სანდოობა? აქვე დავამატებ, რომ ბავშვი შეიყვანა მისთვის უცხო ადამიანმა და უკან ჩაგვაბარა დაახლოებით 30 წუთის მერე. როგორც წესი, ის მისთვის უცნობ ადამიანებთან ძალიან მორცხვია და თავის სახელსაც კი არ ეუბნება ხოლმე.
ლალა, მოგესალმებით. თქვენ მიუთითებთ მეტყველებასთან დაკავშირებულ პრობლემაზე – თქვენს ბიჭუნას უჭირს როგორც მიმართული მეტყველების გაგება, ისე სიტყვების მიზანმიმართულად თქმა. აგრეთვე, პასიურ აქტივობებზე მიჯაჭვულობასა და ქცევასთან დაკავშირებულ სირთულეზე. მე გირჩევთ, არ დააყოვნოთ და აუცილებლად გაიაროთ კონსულტაცია ექიმთან და ბავშვი შეფასებულ იქნას მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ. რა სირთულესთანაც უნდა გქონდეთ საქმე, თქვენი შვილის ასაკი მნიშვნელოვანი რესურსია, რომ სწორი დიაგნოსტირებისა და ინტერვენციის შედეგად მიაღწიოთ უკეთეს შედეგს.
გისურვებთ წარმატებას!
გამარჯობათ ჩემი შვილი ბიჭია 3 წლის ხდება ერთ თვეში. არ ლაპარაკობს. მხოლოდ რამოდენიმე სიტყვას ამბობს მამას და დედას ოღონდ შეგნებულად რომ რომელიმეს მოგვმართოს არა, თავისით იძახის ხოლმე თამაშის დროს. რაიმე თუ უნდა ხელს ჩაგვკიდებს მიგვიყვანს კონკრეტულ ადგილთან დაგვადებინებს ხელს და ამით გვახვედრებს, მომეს ან მინდა_ს მსგავსს არაფერს არ ამბობს. ბაგში წლის და 5 თვის იყო რომ შევიყვანეთ, დგემდე დაგვყავს. არანაირ ინსტრუქციას არ ასრულებს, მაგალითად მომეცი ბურთი, ბაჩი მომიტანე ჩაგაცვა, ან მოდი მამას დავუზახოთ, წამოდი ჩავიცვათ და გარეთ წავიდეთ ეს ყველა ის ელემენტარული ფრაზებია რაც 3 წლის ბავშვს უნდა ესმოდეს, თითქოს სხვა ენაზე ვესაუბრები და არ ესმის, არვიცი ვერ გებულობს თუ ნამდვილად არ ესმის.. მაგრამ როგორც არუნდა ვეცადო ვერ ვახერხებ რო რაიმე ავუხსნა, მაგალითად სანთელზე სულის შებერვაც ვერ ვასწავლე, არ იმეორებს, ვერ გებულობს რომ ვეუბნები ეხლა შენ გააკეთე ესეთქო.. სმენასთან დაკავშირებით არანაირი პრობლემა არ აქვს, გაწყრომაზე, გახალისებაზე შესაბამისი რეაქციები აქვს, ან თუ ვეტყვი წამოდი წყალი დაგალევინოთქო ეგრევე გამოიქცევა მაგრამ ჭიქა ცხვიწინ რომ იყოს და ვუთხრა მომაწოდე დედიკო რო დაგისხათქო როგორ ძალიანაც არუნდა წყუროდეს რეაქცია არ აქვს, ელოდება მე როდის მივაწოდებ და იმის მცდელობით რო იქნებ როგორმე მივახვედრო ჭიქა მომაწოდოს თავისი ხელით და ამით მივაჩვიო რაგაც ინსტრუქციების შესრულებას, აზროვნებას, ეგ ტირილს იწყებს რო ვაგვიანებ მისთვის წყლის მიწოდებას. ძალიან არის დამოკიდებული კომპიუტერსა და ტელევიზორზე, მთელი დგეები ბაგიდან რომ მოდის ეზოში თუარ გავიყვანთ ატარებს ეკრანის წინ. თვეების იყო ამით გართობა რომ დაიწყო და დგემდე დაჰყვა ეს ჩვევა, თან უყურებს არაქართულ მულტფილმებს ვფიქრობ ამანაც განაპირობა ალბად რომ ამ ასაკში არ საუბრობს.. ბაღში იშვიათად მაგრამ მაინც რამოდენიმეჯერ იმეორებს ხოლმე სხვა ბავშვების წარმოტქმულ სიტყვებს ზუსტი ინტონაციით მაგრამ მხოლოდ იმ მომენტში, შემდეგ როგორც არუნდა ვთხოვოთ აგარ ამბობს. ვერ გავიგე როგორ მოვიქცე, რა გზას მივმართო თითქოს თავს ვიტყუებ და ველოდები რაგაც პერიოდს რომელიც არ დგება ამასობაში კი დრო გადის და ძალიან ვშიშობ შემდეგ გვიანი არ იყოს… ზოგი პედიატრი ამბობს რომ თითქოს აუტიზმის საწყისი ფორმაა, ზოგიც სიჯიუტეს აწერს ამ ყოველივეს მაგრამ ფაქტია რო სმენა კარგი აქვს უბრალოდ წარმოთქმულს ვერ გებულობს, თითქოს თვეების იყოს და არ ესმოდეს . . . ქალბატონო ლიკა იქნებ მითხრათ, თქვენ რას ფიქრობთ ამ ყველაფერთან დაკავშირებით ან რას მირჩევთ? დიდი მადლობა წინასწარ.
ზუსტად ანალოგიური პრობლემის წინაშე ვარ მეც, ჩემი ბიჭი 3 წლის და 8 თვისაა, მარტო ამბობს მამა ოღონდ ისე არა რომ დაუძახოს ჩემ მეუღლეს თავისთვის იმეორებს, მე რომ ვთხოვო არ იტყვის, ეხლა ისწავლა ეგეც. იცის კიდევ კარგად ანუ სულ რამდენიმე სიტყვა იცის, ისიც მაშინ ამბობს როცა თვითონ უნდა, არ მისრულებდა არანაერ დავალებას, ბოლო 5-6 თვეა რაც იწსავლა ნელ ნელა დავალებების შესრულება, უკვე ბევრ რამეს აკეთებს რომ ვეტყი ანუ იგებს რასაც ვეუბნევი, აქამდე ვერ იგებდა რას ველაპარაკებოდი, რამე რომ უნდა თითით მიმანიშნებს, ეგეც ეხლა იწავლა თითის გაშვერა, ვიარეთ ლოგოპეთთან და ფსიქოლოგთან ერთი თვე და ასე მითხრეს, ამ ბავშვს არაფერი არ სჭირს უბრალოდ თავის ასაკთან შედარებით პატარაა და გვიან ვითარდებაო, სიტყვების მარაგის შევსება უნდა და ბევრი უნდა ელაპარაკოთო,ეხლა ვცდილობ ყველაფერს რასაც ვაკეთებ ვუთხრა და მივახვედრო თუ რას ნიშნავს, ესეც პატარაობიდან სულ გერმანულ მულტფილმებს უყურებდა მთელი დღეები და ამანაც დიდი გავლენა მოახდინა, ეხლა ნელ ნელა სწავლობს რაღაცეებს და იმედი მაქვს მალე ლაპარაკსაც დაიწყებს, ხო მართლა რამე რომ უნდა დედას მეძახის ხანდახან 🙂 ნუ გეშინია ყველაფერი კარგად იქნება, რაც შეიძლება ბევრი ელაპარაკე და რასაც აკეთებ სახლში გაუხმოვანე აუხსენი რას აკეთებ…წარმატებები
თამუნა, თქვენი გოგონას ჩვევა დამაოს ნივთები, ნამდვილად ყურადსაღებია, მითუმეტეს, რომ წლებია, რაც გრძელდება. შესაძლოა ნივთების გადამალვა თამაშის ერთგვარი ფორმაა თქვენი შვილისთვის, რასაც გარშემომყოფთაგან ყურადღების მიპყრობა მოჰყვება და ეს მოსწონს. თუმცა, შესაძლებელია, საქმე გვქონდეს შფოთვასთან და მის გამოხატულებასთან. ნებისმიერ შემთხვევაში გირჩევთ უფრო ღრმად გამოიკვლიოთ აღნიშნული საკითხი და მიმართოთ ფსიქოლოგს ან მენტალური ჯანმრთელობის სფეროს წარმომადგენელს, რათა შეფასდეს ბავშვის მდგომარეობა და მიიღოთ შესაბამისი რეკომენდაციები.
პაივისცემით,
ლიკა ბუწაშვილი. ფსიქოლოგი
ჩვენი გოგონა 5 წლის ხდება. საკმაოდ გონიერი და განვითარებული ბავშვია.უყვარს წიგნები და სწავლა. ერთი უცნაური რამ სჩვევია პატარობიდან და ძალიან გვაინტერესებს რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი. სახლშიც და ახლობლებთან სტუმრობის დროსაც მალავს ნივთებს. ხშირად ისეთ ნივთებს რომლებიც მას საერთოდ არ ჭირდება.უბრალოდ მალავს, თანაც ისეთ ადგილებში რომ კაცი ვერც კი წარმოიდგენს. როცა ვეკითხებით რატომ იქცევა ასე, მეც არ ვიციო გვპასუხობს.თითქმის ყოველთვის ახსოვს სად დამალა ნივთი და როცა დაიწყება მისი ძებნა და მივხვდებით რომ ბავშვმა დამალა მერეღა გვეუბნება სად დამალა.იქნებ მითხრათ ნორმალურია თუ არა ეს ქცევა.იქნებ ამ ასაკში ახასიათებთ ბავშვებს ასეთი რამ. დიდ მადლობა წინასწარ.
ძალიან გთხოვთ დამეხმაროთ და მირჩიოთ ვის მივმართო. მყავს 2 წლის და 8 თვის ბავშვი პატარაობიდანვე ვამჩნევ უცნაურ თვისბებს ვანახე უამრავ ნერვოპათოლოგს მაგრამ ყელამ მითხრა არაფერი არ სჭირსო.. არის ძალიან აქტიური , თითქმის საერთოდ არ ყვარს სათამაშოები , თუ რამეს წაართმევ რო არ გააფუჭოს ტირის ყვირის იატაკზე წვება ხანდახან რამეს დაუწყებს ჩარტყმას. ლაპაკით ბევრ სიტყვას იძახის თუმცა წინადადებები უჭირს და ბევრ რამეს ვერ იაზრებს რას იძახის უფრო დაზეპიებული აქვს. ბაღში მითხრეს რომ ძალიან განსხვავდება სხვა ბავშვების ქცევისგან , არადაეკვატური ქცევები აქვს მაგ ჩაის დააქცევს და ხელებს უსმევს მაგიდას კედლებს ტკბილიანს და კიდევ უამრავ საშინელებას აკეთებს .მირჩიეთ ვის მივმართოო გთხოვთ
წარმატებებს გისურვებთ.
ქალბატონო ლიკა, დიდი მადლობა. ეს იყო ე.წ. IQ ტესტი. სამწუხაროდ, არ ვიცი კონკრეტული სახეობა. ბავშვი მარტო იყო ტესტის ჩატარებისას და აქედან გამომდინარე, მის მოტივაციაზეც არ მაქვს სამწუხაროდ ინფორმაცია. მეეჭვება, რომ გაეაზრებინა, რომ ტესტს უტარებდნენ. სავარაუდოდ ამ წელს ვბრუნდებით უკან და დიდი სიამოვნებით მოგმართავთ გამოკვლევის ჩასატარებლად.
ნიკოლოზ, თქვენ მიუთითეთ იმ სავარაუდო მიზეზებზე, რომლებმაც, შესაძლოა, განაპირობეს ინტელექტის შესაფასებელ ტესტში ამგვარი ქულის მიღება. იქნებ დააკონკრეტოთ რომელი ტესტი ჩაუტარდა ბავშვს. აუცილებელია დარწმუნებულები ვიყოთ ტესტის პასუხის “სისწორეში”, ანუ რამდენად სწორად განხორციელდა შეფასება – იყო თუ არა ბავშვი მოტივირებული ტესტის შესასრულებლად, ხომ არ მორცხვობდა, ზოგადი ფონი როგორი ჰქონდა. გარემოს მართლაც შეაქვს თავისი წილი ინტელექტის განსაზღვრაში, განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში. თქვენ მიუთითებთ, რომ ბავშვი სახლის გარემოში უმეტესად მარტო თამაშობდა, ბაღშიც თითქმის მსგავსი სიტუაცია იყო. ამასთან, ხშირ ცვლილებებს ჰქონდა ადგილი მის ცხოვრებაში – საცხოვრებელი ადგილის, ბაღის თვალსაზრისით. მე გირჩევთ, გაიაროთ სრულფასოვანი ფსიქოლოგიური გამოკვლევა, რომლითაც დადგინდება ბავშვის არამხოლოდ გონებრივი, არამედ ემოციური და სოციალური განვითარება. მნიშვნელოვანია მშობლებისგან დეტალური ინფორმაციის მიღება ბავშვის განვითარების შესახებ. ამის შემდეგ კი უნდა დაისახოს სამომავლო რეკომენდაციები.
გისურვებთ წარმატებას.
ლიკა ბუწაშვილი, ფსიქოლოგი
ზემოთ დამავიწყდა აღმენიშნა, რომ ისეთი ტესტი ჩაუტარდა, ენის ცოდნას რომ არ მოითხოვს.
მოგესალმებით, ჩემი ვაჟიშვილი ახლახანს გახდა 5 წლის. 2 წლის და რამოდენიმე თვის იყო, როდესაც გადმოვედით გერმანიაში საცხოვრებლად. ამ დროისათვის ბავშვმა იცოდა რამოდენიმე ლექსი და მისი განვითარება არ იწვევდა არანაირ ეჭვს. 2 წლის და 9 თვის ასაკში მივიყვანეთ საბავშვო ბაღში, რომელიც იყო გერმანულ-რუსული. ბავშვი გახდა საოცრად აგრესიული და ხშირად უმიზეზოდ ყვიროდა. ამის გამო მივიყვანეთ ნერვოპათოლოგთან და ერგოთერაპევტთან. საბოლოოდ ერგოთერაპევტმა ჩაუტარა განვითარების ტესტი 2012 წლის მაისში და ბავშვმა აჩვენა კარგი შედეგები. დავალებებს ქართულად მე ვუთარგმნიდი. 2012 წლის სექტემბერში ბავშვს გამოვუცვალე ბაღი. ამ დროს ის ის იყო 3 წლის და 9 თვის. ბავშვი გაცილებით დაყწნარდა, მაგრამ ამჯერად სხვაგვარმა პრობლემამ იჩინა თავი. ბაღში არიან როგორც ნორმალური ბავშვები, ასევე გონებრივად ჩამორჩენილებიც. პირველი ორი თვე ბავშვი მეგობრობდა უცხოელ ბავშვთან, რომელმაც ასევე არ იცოდა გერმანული. როგორც მასწავლებელმა მითხრა, მათ თავისებური საურთიერთობო ენაც კი შეიმუშავეს. ეს უცხოელი ბავშვი სხვა ბაღში გადავიდა. დაახლოებით 2012 წლის ნოემბრიდან ბავშვს უწევს დღეში 8 საათი თამაში და ურთიერთობა 2 სხვა ბავშვთან, რომელთაგან ერთი საერთოდ ვერ საუბრობს და მეორე კი აშკარად ჩამორჩენილია გონებრივად. ბაღის კონცეფცია არის თავისუფალი და ბავშვები თვითონ ირჩევენ პარტნიორს. ამის გამო, გერმანელი ბავშვები ერთმანეთში თამაშობენ. ამ პერიოდის განმავლობაში მე და ჩემი მეუღლე ვერ ვაქცევდით ბავშვის ინტელექტუალურ განვითარებას სათანადო ყურადღებას. სახლში ის ძირითადად მარტო თამაშობდა.
5 წლის ასაკში ბავშვს ჩაუტარდა ე.წ. IQ ტესტი და აჩვენა 63 ქულა. ამის შემდეგ გავაანალიზეთ სიტუაცია და ჩვენი აზრით, სწორედ ზემოთ აღწერილმა ფაქტორებმა მოახდინეს გავლენა. როგორც ვიცი, გარემოს დაახლოებით 20 პუნქტის ფარგლებში შეუძლია მოახდინოს გავლენა ტესტის შედეგებზე.
ძალიან დამავალებთ, თუ მომწერთ თქვენს მოსაზრებას. წინასწარ დიდი მადლობა.
მოგესალმებით, ქეთი. როგორც თქვენი მონაყოლიდან იკვეთება, ბავშვს ესმის მიმართული მეტყველება, ასევე ამბობს ერთეულ სიტყვებს და მიუთითეთ მარტივ 2 სიტყვიან ფრაზაზეც. თუმცა, დასადგენია, რამდენად თავსდება მისი მეტყველება ასაკობრივი ნორმის ფარგლებში. შესაძლოა, საქმე გვქონდეს მეტყველების შეფერხებასთან, რომელსაც სპეციალური მიდგომა და მასტიმულირებელი გარემოს შექმნა სჭირდება სამუშაოდ. მიუთითებთ სხვა პრობლემურ საკითხებზეც, როგორიცაა ძმის დაბადებასთან შეგუება და გაღიზიანებადობა. გირჩევთ, გაიაროთ კონსულტაცია ფსიქოლოგთან ან ექიმთან, რათა ობიექტურად შეფასდეს ბავშვის განვითარება – რამდენად ნორმის ფარგლებშია ამა თუ იმ სფეროს განვითარება და სირთულის გამოკვეთის შემთხვევაში მიიღოთ შესაბამისი რეკომენდაციები. გაითვალისწინეთ, რომ თქვენი შვილი იმ ასაკშია, როდესაც სათანადო ღონისძიებების გატარება მნიშვნელოვნად დაეხმარება.გირჩევთ, მიმართოთ ნეიროგანვითარების ცენტრს.
ლიკა ბუწაშვილი, ფსიქოლოგი. ტელ: 593 50 46 37
გამარჯობათ ჩემი შვილი ბიჭია 2წლის და 6თვის არ ლაპარაკობს …ამბობა გარკვეულ სიტყვებს მაგალითად მეძახის კეკიკოს მამას ბებოს ადე დაჯე ჩართო ესა (კომპ) სხვა პიპია ნინდა დუხი ნინდა წამო თვარე მზე მაგ.მაკო მოვა (ვაკოს ამბობს )…. დიდი მარაგი არ აქვს სალაპარაკო თუ არ ლაპარაკობს არ ვიცი …თამაშით ჩვეულებრივად თამაშობს …სმენის პრობლემა მემგონი არ აქვს როცა ეუბნები მომეცი არ სეიძლება ჩვეულებრივა ესმის ….თავის სახელს ამბობს მაგრამ რომ ვეკითხები რა გქვია რამდენი წლის ხარ არ მეუბნება ძალიან ვნევიულობ …. ჩემმა ალალმა ბიძაშვილმა გვიან დაიწყო ლაპარაკი …მაინტერესებს ეს შეიძლება გენეტიკას ეხებოდეს ?მეორე პატარა მყავს 4თვის მისმა დაბადებამ აშკარად სტრესი მიაღებინა,ეხლა შედარებით შეეჩვია ბაღშიც ვცადე მაგრამ მერე შემეცოდა და გამოვიყვანე ვირუსების გამო შემეშინდა პატარას გამო …..როდესაც ვეუბნები მითხარი რა გინდა მაგალითად როცა უნდა ავდგე გაბრაზებით მეუბნება ადე … მირჩიეთ რამე ძალიან ვნერვიულობ მადლობა წინასწარ.
ნატალი, მოგესალმებით.
9 თვის ასაკში ბავშვები უკვე აცნობიერებენ, რომ საგნები თუ ადამიანები აგრძელებენ არსებობას იმ შემთხვევაშიც კი თუ ეს უკანასკნელნი მათი თვალთახედვის არეში არ არიან. ასე რომ, წინა თვეებთან შედარებით, შესაძლოა, უფრო ადვილად ვეღარ გადაიტანონ ყურადღება სხვა რაიმეზე,თუ მათ სასურველ ნივთს ჩამოვართმევთ. შეეცადეთ, სანამ რაიმეს გამოართმევთ, შესთავაზოთ სხვა ნივთი, დააინტერესოთ მისით იმგვარად, რომ ყურადღება ბუნებრივად ამ ახლად შეთავაზებულ ნივთზე გადაიტანოს.ამგვარად უფრო გაუადვილდება თქვენს შვილს იმ ნივთის დათმობა, რომლის ჩამორთმევაც გსურთ. ამ რეკომენდაციის მიღმა დააკვირდით ბავშვს, ზოგადად, უფრო გაღიზიანებული ხომ არ არის. თუ სხვა სირთულესაც აღმოაჩენთ, გირჩევთ მიმართოთ ექიმს, რომელიც, გამოიკვლევს ბავშვის სამედიცინო მხარეს და, საჭიროების შემთხვევაში, გადაგამისამართებთ შესაბამის სპეციალისტთან.
ლიკა ბუწაშვილი, ფსიქოლოგი. მენტალური ჯანმრთელობის პროგრამა
ჩემი პატარა არის 9 თვის და 8დის.ყვირის გაბრაზებული თუ რამე არასასურველი ნივთს ვართმევ ხელიდან, ისე კვირის რომ წითლდება ეს ჩვევა ჩამოუყალიბდა და რას მირჩევთ ?
გამარჯობათ. ჩემს შვილს, რომელიც უკვე 7 წლის არის, ძალიან უჭირს მეტყველება სმენაჩლუნგობის გამო (2-ე ხარისხი), საქმე იმაშია, რომ 3,5 წლიდან 7 წლამდე ექიმების ( ჯერ გია ნატრიაშვილი და შემდეგ ქევანიშვილი-ჯაფარიძის კლინიკის პერსონალი) შეცდომის (როგორც თავად უწოდებენ) გამო ვერ მოხერხდა შესაბამისი ღონისძიებების ჩატარება, რამაც დამოიწვია რეაბილიტაციის შეფერხება. მაინტერესებს თქვენს ორგანიზაციაში თუ არის ჩემი გოგონას პრობლემების აღმოფხვრის საშუალებები. (ინტელექტი შეფასებულია და არის ძალიან კარგი)
თქვენს შვილს სჭირდება სპეციფიკური დახმარება. სამწუხაროდ ჩვენ ვერ დაგეხმარებით.
გამარჯობა გთხოვთ მიპასუხოთ. მყავს 2.7წლის ბიჭი. გაიზარდა მუდმივად ძიძებთან რომლებიც სულ ტელევიზორს აყურებინებდბენ და არავინ ეხმარებოდა განვითარებაში. 2 წლის ასაკში არ ლაპარაკობდა არაფერს არცერთ სიტყვას მიზანმიმართულად და არ ასრულებდა დავალებებებს. ექიმმა ყვეკანაირი ტესტი ჩაუტარა და დაგვიდგინა განვითარების ეტაპების დარღვევა R62.0 და დავუწყეთ თერაპიები სადაც aba და ყველადერს გადის. ასევე მივედით ბაღში. გვაქვს ძალიან დიდი შედეგი ამბობს სიტყვებს დასახელებებს საგნების. სულ ცდილობს კაპარაკს რასაც დაინახავს ახმოვანებს მაგალუთად აი ტრაქტორი და ა.შ . ვერ აბავს მაგრამ ამბობს ათვალუერებს წიგნებს და ამბობს რა ხატია.დავალებებსაც ასრულებს. მაინტერესებს თუ ამგვარი თერსპიებით და მუდმივი სწავლით თუ გამოსწორდება ეს დიაგნოზი. რადგან რაც მოვახდინეთ სწავლება ბავშვი 100% სხვანსირი გახდა 3 თცეა დავდივართ ფსიქოლოგთან
მოგესალმებით, სალი,
აღნიშნული დიაგნოზი არ გვაძლევს პროგნოზის განსაზღვრის საშუალებას. აუცილებელია, განმეორებითი შეფასება დიაგნოსტიკური ტესტებით და კონკრეტული დიაგნოზის დადგენა. ნებისმიერ შემთხვევაში, საბოლოო გამოსავალი ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში განისაზღვრება ინდივიდუალურად და მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული შესაბამისი, მუდმივი ინტერვენციის წარმოებაზე.
თათია აფრასიძე
ბავშვთა ნევროლოგი
გამარჯობათ, ჩემი შვილი არის წლის და 8 თვის. ჩემი რაღაც პრობლემების გამო ბავშვი გაიზარდა ისე რომ დიდად ვერ ველაპარაკებოდი და ვერ ვეკონტაქტებოდი. ძირითადად ამის გამო მარტო თამაშობდა ხოლმე თავისთვის. მე თვითონ ძალიან დეპრესიაში ვიყავი და ჩემი ასეთი მდგომარეობისთვის რომ არ ეყურებინა ხშირად ვურთავდი მულტფილმებს რომ ყურადღება გადაეტანა. ჩემი მეუღლეც საზღვარგარეთ იყო, იქ მუშაობდა და ვიყავით სულ მარტოები. თუ რამე ისწავლა ბავშვმა ჩემი დის პერიოდული სტუმრობებისშემდეგ სწავლობდა ხოლმე. იცოდა რაღაც სიტყვები, ოღონდ მხოლოდ ნათქვამს იმეორებდა, მიზანმიმართულად არ ამბობდა. 5 თვეა რაც ჩემი მეუღლე ჩამოვიდა საქართველოში, მისი ჩამოსვლის მერე საერთოდ ერთ სიტყვასაც აღარ ამბობს ბავშვი, მხოლოდ თავის ენაზე ბუტბუტებს. რაც უფრო ვაკვირდებოდი ბოლო პერიოდი მივხვდი რომ სახელზეც თითქმის არ რეაგირებდა. მყავდა წაყვანილი აბილიტაციის ცენტრში და ასე მითხრეს აუტიზმს ჰგავსო. მერე სხვა ფსიქოლოგს ვაჩვენეთ, იმან მითხრა კომუნიკაციის დარღვევა უფრ არის აქო. მოკლეთ ძალიან ჩავერთე ჩემი შვილის ამბებში. სულ ველაპარაკები, სულ ვეთამაშები, სულ რაღაცეებს ვუმეორებ. ნელ ნელა დაიწყო წინ სვლა, შედარებით უფრო რეაგირებს ეხლა სახელზე, რამდენიმე დაახების მერე იხედება. რატომღაც სხვების დაძახებაზე უფრო აქვს რეაქცია ვიდრე ჩემსაზე. იწავლა უფრო მიზან მიმართული თამაში, უფრო მეტად მაგებინებს მის სურვილებს, “გამახარე”, “დაგიჭირო”, “აბა სად დამემალე?” ესენიც ესმის უკვე.
ბავშვი არის ძალიან კონტაქტური, მიყურებს თვალებში, გამოთქვამს თამაშის სურვილს, სხვებთანაც ადვილად შედის კონტაქტში.
იქნებ მითხრათ თქვენი აზრი, ძალიან მეშინია აუტიზმის დიაგნოზის. შეიძლება რომ ეს იყოს კომუნიკაციის პრობლემა და დახმარებით დავძლიოთ? ახლო პერიოდში ვგეგმავთ ნანა ტატიშვილთან მისვლას.
ძალიან გთხვთ არ დამტოვოთ და მიპასუხეთ. მადლობა წინასწარ.
გამარჯობათ სალი, ჩემ შვილსაც დაახლოებით იგივე პრობლემა აქვს, თუ შეგიდზლია დამეკონტაქტე ფაცებოოკზე. ციცი სულაშვილი ასე მომძებნე ინგლისური შრიფტით.რაღაცეები მინდა რომ გკითხოთ.